Middeleeuwse medemensen: de clichés over de donkere eeuwen voorbij

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Loop je door de middeleeuwse nederzetting in het Archeon, dan zijn de donkere middeleeuwen eigenlijk ver te zoeken.
Van de marktkooplui, tot de barbier-chirurgijn en de broeders van het klooster: ze doen en denken volgens de logica van de middeleeuwse medemens. Maar zal de bezoeker daarna ‘verlicht’ zijn?

De goede bedoelingen ten spijt, waarschijnlijk niet geheel. Want de clichés over de middeleeuwen zijn ontzettend vastgeroest. Waar komen die (vaak negatieve) stereotypes vandaan, waarom zijn ze zo hardnekkig, en wat zijn de meest recente inzichten met betrekking tot de middeleeuwse medemensen, die veel meer lijken op u en ik dan vaak wordt aangenomen? In deze lezing neem ik u mee naar de eeuwenlange neerbuigende kijk op de middeleeuwen, en grotere en kleinere clichés die nog wat bijstelling verdienen, met een focus op de periode 1300-1550 in de Lage Landen,

Datum: Dinsdag 6 mei 2025

Zaal open: 19:30, aanvang 20:00,
Einde, voor 22:00
Gratis kaartjes bestellen via:
https://www.vrienden-archeon.nl/agenda
(Zo weet ik wie er komen en kan zo nodig de mensen bereiken)

Locatie: Archeologiehuis Zuid-Holland, naast de entree van Museumpark Archeon.

Archeonlaan, 2408 ZB, Alphen aan den Rijn.

Voorouders in de maak Grafritueel in de (Late) Bronstijd en Vroege IJzertijd.

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

In de loop van de Bronstijd vindt er in grote delen van Europa een fundamentele omslag
plaats in de omgang met de doden. Steeds vaker worden de doden namelijk
gecremeerd en worden de crematieresten bijgezet in omvangrijke grafvelden, ook wel
bekend als urnenvelden.

Wat zijn urnenvelden precies? En welke sociale processen en
ideeën hebben er achter deze andere omgang met de doden gezeten? In deze lezing
zoomen we in op enkele mogelijke verklaringen.

Cananefaten het Kanaal overgevaren en de de sporen van hun aardewerk in Nederland en Engeland

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Hoewel het Kanaal nu een economische scheiding vormt, was dat in de Romeinse tijd anders.
Cananefaten uit onze streken werden in Noord-Engeland gestationeerd en er was een levendige
handel. Het bewijs hiervan zien we terug in havenplaatsen, zoals Goedereede en Forum Hadriani,
maar ook in vondstmateriaal op andere vindplaatsen. Een goed voorbeeld is aardewerk, de
Cananefaten namen hun eigen aardewerk mee naar Engeland.

Maar ook lieten ze aardewerk daar
ter plaatse maken. Dit aardewerk is duidelijk anders dan het aardewerk in Engeland en
reproducties laten zien dat dit duidelijk na gemaakt is van materiaal dat we in Nederland veel
vinden. In deze presentatie staan contacten en reizende Cananefaten tussen Engeland en
Nederland centraal.

Een huis voor altijd. Nieuwe inzichten over Romeinse begrafenisrituelen en herinneringscultuur met aandacht voor Valkenburg ZH en archeologisch materiaal uit Romeins Nederland

Museumpark Acheon Archeonlaan 1 Alphen a.d. Rijn

Veel meer dan vandaag, was de dood een onderdeel van het dagelijks leven van de Romeinen. De mensen werden minder oud, het sterftecijfer lag hoger en in sommige gevallen was het eervoller om zelf een einde aan je leven te maken, dan om in schande verder te gaan. In deze lezing ga ik in op de relatie van de Romeinen met de dood. Hoe keken ze er tegen aan?

Hoe zag een Romeinse begrafenis er uit, wat voor rituelen hadden ze en waar vonden de doden hun laatste rustplaats? Wachtte na de dood een eeuwig toeven in de Elysische velden, of een gruwelijk verblijf in de Tartarus? Hoe hielden de Romeinen de herinnering aan een dierbare overledene levend? Aan de hand van verhalen van antieke auteurs, inscripties en archeologische overblijfselen wordt een beeld geschetst van hoe de Romeinen met de dood omgingen in de late Republiek en vroege Keizertijd. In deze lezing worden nieuwe inzichten gepresenteerd en is er aandacht voor Valkenburg ZH en archeologisch materiaal uit Romeins Nederland.