Potscherven en Prototalen, Archeolinguïstiek voor beginners. De taal van onze voorouders

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Wat weten we over prehistorische talen waar geen letter van bewaard is gebleven? Hoe verbind je woorden aan mensen en culturen waar alleen botten en potscherven van zijn overgebleven? En welke prehistorische migraties liggen eigenlijk aan de basis van het huidige taallandschap? In deze lezing neemt taalwetenschapper Simon den Hertog je mee in de wereld van de archeolinguïstiek, de samenwerking tussen taalkunde, archeologie en genetica. Aan de hand van voorbeelden uit het Indo-Europees (de gemeenschappelijke voorouder van onder meer het Nederlands, Latijn, Grieks en Sanskriet) laat hij zien hoe onderzoekers vandaag de dag samen proberen om ongeschreven talen te verbinden aan archeologische culturen en genetische migraties.

Zo ontstaat er een rijker, interdisciplinair beeld van een prehistorisch verleden dat geen woorden naliet, maar veel te zeggen heeft.

Vleermuizenexcursie door IVN op het Museumpark met een korte lezing.

Museumpark Acheon Archeonlaan 1 Alphen a.d. Rijn

Locatie: Archeologiehuis Zuid-Holland, naast de entree van Museumpark Archeon.

Archeonlaan, 2408 ZB, Alphen aan den Rijn.

Over de lezing:

In Museumpark Archeon is veel natuur. Naast de veldjes met historische beplanting is er ook veel ruimte voor bosschages, fruitbomen en bloeiende natuur. Dit is aantrekkelijk voor veel insecten en dieren die weer van insecten leven, zoals: Vleermuizen!

Vleermuizen zijn misschien wel de minst bekende bewoners van Archeon. Wie de eer heeft om ’s avonds heel laat nog in Archeon te zijn, zal ze zeker weleens zien vliegen. Ik wel! In de geschiedenis kennen we vleermuizen vooral uit sprookjes en legendes. Daar spelen ze meestal niet de rol van de held maar hebben een meer duistere kant. Dat is niet terecht, vleermuizen lijken misschien eng, maar ze zijn helemaal niet griezelig!

Tijdens deze lezing en excursie worden feiten en fabels besproken en wordt de sleutelrol die vleermuizen in de natuur hebben duidelijk. Nieuwsgierig geworden? Meld je dan aan. Na een korte presentatie in het Archeologiehuis gaan we naar buiten om de vleermuizen te zien en te ‘horen’.

De lezing begint in verband met de zonsondergang een half uur eerder. Aanvang 19:30, de zaal is op 19:00 open met koffie of thee

ALV 1 november 2025 – dagprogramma

Museumpark Archeon, In de Romeinse Herberg

Agenda ALV 1 november 2025:

* Opening, vaststelling agenda
* welkom aan leden, ereleden, 25-jarig jubilarissen
* Verslag voorgaande vergadering
* Bestuursaangelegenheden
- Rooster van aftreden
- Bestuurslid Hoofd Vrijwilligers
- Vacatures bestuursleden Communicatie en Fondsen/vriendenwerving
* Beleid 2025 - 2030
- Voortgang
- Vrijwilligersbeleid
* Activiteiten 2025
* Jaarplan 2026
* Lustrumprogramma 2026
* Jaarplannen per vrijwilligers-groep
* Begroting 2026
* Archeon 2025 - 2026 - Jack Veldman
* W.v.t.t.k.
* Rondvraag
Sluiting

Het strategisch steekspel tot redding van de wereldberoemde Zwammerdamschepen, gekende en ongekende feiten, van reddingsactie in 1974 tot het Archeon van nu!

Museumpark Archeon, In de Romeinse Herberg

Toen in 1974 de Romeinse schepen bij Zwammerdam werden opgegraven, dreigde een unieke vondst van wereldformaat verloren te gaan. Officiële instanties, bestuurders en zelfs universiteiten zagen geen mogelijkheid om de schepen te redden. Toch lukte het om binnen twee weken ruim fl. 280.000,- bijeen te brengen.

Het initiatief kwam van architect Latief Perotti. Aangespoord door zijn zonen Aldo en Remo, 10 en 8 jaar, die zeiden: "Pap, als niemand het doet, dan doe jij het toch?", zette hij alles op alles om de redding mogelijk te maken. Met de steun van de pers, lokale bestuurders en zelfs koningin Juliana werden zes schepen veiliggesteld. Wat onmogelijk leek, werd werkelijkheid!

Die reddingsactie is het fundament voor wat later Museumpark Archeon zou worden. In de jaren die volgden ontstond een keten van initiatieven en stichtingen - van het Forum Romanum Albanianum en de Stichting voor Experimentele Archeologie. Dit was in 1986 de basis voor de uiteindelijke oprichting van het themapark Archeon.

In zijn lezing neemt Latief Perotti u mee achter de schermen van dit proces.

Lezing 2 december: Van Myra tot Munkaþverá: De Vreemde Geschiedenis van Sint Nicolaas

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Sinterklaas is tegenwoordig zo vanzelfsprekend dat je haast zou vergeten dat zijn succesverhaal eigenlijk best wel buitengewoon is. Het feit dat juist deze Oost-Romeinse bisschop uit de tijd van Constantijn de Grote nog steeds kind aan huis is door heel Europa – zelfs in overwegend ‘protestantse’ landen! – hangt niet zozeer samen met de historische figuur, maar veel meer met de kracht van de verhalen die door de eeuwen heen over en rond hem zijn verteld.

Daaruit blijkt dat er niet één Nicolaas is, maar dat elke gemeenschap en elke auteur, zijn eigen versie heeft gecreëerd uit de materialen die hun voorgangers hebben aangeleverd. Zo komt het dat we verhalen over de heilige hebben in het Latijn en Grieks, maar ook in het Anglo-Normandisch, Oud-Engels, Russisch, Frans – en zelfs in het Oud-Noors. In plaats van te proberen uit al die verhalen een oorsprong te destilleren, laat ik in deze presentatie zien wat er gebeurt als we elk van die heiligenlevens in hun eigen universum plaatsen en in hun eigen context proberen te verklaren. In plaats van een anonieme bisschop krijgen we aldus een Nicolaas te zien die optreedt als detective, superheld, matroos, advocaat, bureaucraat – maar bovenal ook als mens.

Deze lezing heeft een historisch-wetenschappelijke achtergrond, gericht op volwassen of jong volwassen publiek dat geïnteresseerd is in geschiedenis