Lezing 2 december: Van Myra tot Munkaþverá: De Vreemde Geschiedenis van Sint Nicolaas

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Sinterklaas is tegenwoordig zo vanzelfsprekend dat je haast zou vergeten dat zijn succesverhaal eigenlijk best wel buitengewoon is. Het feit dat juist deze Oost-Romeinse bisschop uit de tijd van Constantijn de Grote nog steeds kind aan huis is door heel Europa – zelfs in overwegend ‘protestantse’ landen! – hangt niet zozeer samen met de historische figuur, maar veel meer met de kracht van de verhalen die door de eeuwen heen over en rond hem zijn verteld.

Daaruit blijkt dat er niet één Nicolaas is, maar dat elke gemeenschap en elke auteur, zijn eigen versie heeft gecreëerd uit de materialen die hun voorgangers hebben aangeleverd. Zo komt het dat we verhalen over de heilige hebben in het Latijn en Grieks, maar ook in het Anglo-Normandisch, Oud-Engels, Russisch, Frans – en zelfs in het Oud-Noors. In plaats van te proberen uit al die verhalen een oorsprong te destilleren, laat ik in deze presentatie zien wat er gebeurt als we elk van die heiligenlevens in hun eigen universum plaatsen en in hun eigen context proberen te verklaren. In plaats van een anonieme bisschop krijgen we aldus een Nicolaas te zien die optreedt als detective, superheld, matroos, advocaat, bureaucraat – maar bovenal ook als mens.

Deze lezing heeft een historisch-wetenschappelijke achtergrond, gericht op volwassen of jong volwassen publiek dat geïnteresseerd is in geschiedenis