Lezing historicus Maarten van Rossem bij de Vrienden van Archeon

Museumpark Acheon Archeonlaan 1 Alphen a.d. Rijn

Lezing : De 21e eeuw, die in de jaren zeventig begon

Wat zijn de meest kardinale gebeurtenissen van de eerste twee decennia van de 21e eeuw? Ongetwijfeld de opkomst van China en de dominantie van het neoliberale discours, dat de kredietcrisis ten gevolge had. Het is evident dat de oorzaken van deze gebeurtenissen in de decennia voor het begin van de nieuwe eeuw gezocht moeten worden. Zo wordt de blik van historicus van Rossem onvermijdelijk naar de op het eerste gezicht nogal verwarrende jaren zeventig getrokken. Toen sneuvelde de brede naoorlogse consensus, triomfeerden de neoliberale inzichten en begon het hervormingsproces in China.

Op onnavolgbare wijze neemt historicus Maarten van Rossem ons mee in de recente geschiedenis.

De Geschiedenis van Ossen in Nederland en Archeon

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Ossen hebben vanaf de prehistorie tot en met de middeleeuwen een hele belangrijke rol gespeeld in het ontstaan van ons land. In de geschiedenisboeken is deze rol ernstig onderbelicht. Fokko Bloema zal u uitleggen waarom! De economische waarde van ossen wordt vaak niet onderkend. Als werkdieren zijn ze gebruikt voor het ontginnen van de woeste prehistorische gronden. In de bronstijd, ijzertijd, Romeinse tijd en middeleeuwen zijn het de trekdieren voor langeafstandstransport. In de middeleeuwen speelden ossen ook een belangrijke rol in de export van vlees.

Vanwege de belangrijke functie die ossen speelden in de (pre)historie van Nederland, heeft Archeon al in 1994 een span ossen aangeschaft. Zo hebben deze vriendelijke reuzen ook een belangrijke rol gespeeld in het dagelijkse infotainment van het park. In deze lezing hoopt de spreker zijn liefde voor deze beesten over te brengen door meer uitleg te geven over hun rol in de geschiedenis van Nederland en zal hij vertellen over de verschillende ossenspannen die op het park hebben gewerkt.

Romeinse en inheemse voedingsgewoonten langs de limes

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Onderzoek naar soldatenkost en andere Romeinse eetgewoontes, ook in Alphen aan den Rijn.

Een leger marcheert op zijn maag. Daar was Julius Caesar al van doordrongen, want zijn geschiedschrijvers repten met enige regelmatig over de wijze waarop het leger met voedsel moest worden bevoorraad. Schriftelijke bronnen uit verschillende perioden van het Romeinse rijk vertellen over de rantsoenen van de soldaten, en de afwijkingen op die rantsoenen. Zo is er overgeleverd dat soldaten in opstand kwamen omdat ze tijdens een veldtocht te veel vlees te eten kregen. Een andere algemene regel was dat iedereen in het leger hetzelfde at, maar van keizer Trajanus werd speciaal vermeld dat hij hetzelfde at als zijn soldaten.
Tussen historische bronnen en werkelijkheid kunnen grote verschillen voorkomen. Dat maakt het vergelijken van archeologische gegevens met historische bronnen zo interessant. In de afgelopen 20, 30 jaar is veel informatie over voedsel beschikbaar gekomen uit archeologisch onderzoek.

In eerste instantie lag de nadruk op de productie van voedsel door de Romeinse boeren. Konden zij wel genoeg produceren voor het Romeinse leger? Later verschoof de aandacht naar het Romeinse leger. Waar kwam het voedsel voor het Romeinse leger vandaan en hoe was de bevoorrading georganiseerd? Nog weer later – en dat is het onderwerp van de laatste jaren – ligt de nadruk op de gerechten die zijn bereid op het platteland, in de stad en in de forten langs de limes. In deze lezing gaat het over al die verschillende aspecten van de voedselvoorziening in de Romeinse tijd in onze streken, waarbij het fort van Alphen aan den Rijn niet ongenoemd blijft.

Neanderthaler en Sapiens in Europa: Een ontmoeting van gelijken?

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Welk beeld heeft u als u denkt aan Neanderthalers? De primitieve, kreunende holbewoner die op een stuk vlees knauwt misschien of toch een nobele, kunstzinnige, liefhebbende mensensoort? De eerste is lange tijd hét beeld geweest die we van Neanderthalers hebben gehad. Verschillende ontdekkingen in de afgelopen decennia hinten echter op het feit dat de Neanderthalers misschien helemaal niet zo van ons verschillen als we dachten. In de laatste jaren schiet hierdoor het beeld van Neanderthalers opeens compleet de andere kant op. Waar ligt de waarheid?

Dit is een belangrijke vraag. De beeldvorming rondom Neanderthalers heeft namelijk grote gevolgen voor hoe we de menselijke geschiedenis, en onze eigen mensensoort, beschouwen.
In deze lezing gaan we het hebben over de verschillende eigenschappen van Neanderthalers, zoals lichaamsbouw, technologie, kunst en cultuur, kannibalisme, en het uitsterven van deze mensensoort. Daarnaast zal het contact met onze eigen soort, dat ongeveer 50,000 jaar geleden plaatsvond, besproken worden. Het doel is een overzicht te creëren van het moderne onderzoek naar Neanderthalers en wat dit ons leert wat het betekent om mens te zijn.

Dinsdag 3 september 2024
Zaal open: 19:30, aanvang 20:00,
Einde, voor 22:00
Gratis kaartje bestellen via:
https://www.vrienden-archeon.nl/agenda

De Romeinse weg in onze streken.

Museumpark Acheon Archeonlaan 1 Alphen a.d. Rijn

Eerste aankondiging: Symposium “alle wegen leiden naar Rome?” Wegen in Germania Inferior.

Tijdens het Weekend van de Wetenschap op 5 oktober 2024 presenteren Museumpark Archeon, de Vereniging Vrienden van Archeon, en Constructing the Limes Constructing the Limes (een belangrijk internationaal onderzoeksproject geïnitieerd door de Universiteit Utrecht en partners) een serie bijzondere publiekslezingen over de betekenis van Romeinse wegen in Nederland en België.

Dagvoorzitter tijdens dit symposium: Saskia Stevens universitair hoofddocent geschiedenis van de Oudheid en Antieke Cultuur Universiteit Utrecht.
Als universitair hoofddocent bij de afdeling Geschiedenis van de Oudheid en Antieke Cultuur aan de Universiteit Utrecht houdt Saskia Stevens zich bezig met de geschiedenis en archeologie van de Romeinse Periode. Saskia’s onderzoek richt zich op de dynamiek en betekenis van grenzen en grenslandschappen in het Romeinse Rijk.

Binnen Constructing the Limes onderzoekt Saskia de functie van de limes in de Romeinse tijd. Als projectleider binnen dit project is Saskia verantwoordelijk voor de interdisciplinaire samenwerking tussen alle academische partners in ons team, onderhoudt ze contact met de maatschappelijke partners die dit NWA project dragen, en zorgt ze ervoor dat onze resultaten met zoveel mogelijk belangstellenden gedeeld worden.

Wegen zijn belangrijke verbindende schakels voor mensen, vroeger en nu.

Locatie:
De lezingen in het auditorium van museumpark Archeon duren 20 minuten, aankondiging van de tijden en definitieve onderwerpen volgt later. Toevoegen Googlemaps

Video, zie: https://www.youtube.com/watch?v=3Hf7rrTp3IQ

Inschrijven:
U kunt zich aanmelden voor dit symposium via onderstaande link

Vooraankondiging: Gezondheidszorg in de middeleeuwen

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Save the date!

Dit betreft een vooraankondiging van de lezing op 3 november a.s.
Op korte termijn zal meer informatie beschikbaar komen en kun je jouw deelname boeken.

Vooraankondiging: Walewein en het zwevende schaakbord

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Save the date!

Dit betreft een vooraankondiging van de lezing op 4 februari 2025
Op korte termijn zal meer informatie beschikbaar komen en kun je jouw deelname boeken.